Па дарозе з Івянца ў Стоўбцы знаходзіцца вёска Хатава. Зірнуўшы з дарогі ўлева вы пабачыце ў далечыні вежу парафіяльнага касцёла. У гэтай святыні багатая, цікавая і трагічная гісторыя.
1. Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Езуса быў пабудаваны ў 1934 годзе на месцы старой святыні, узнесенай на тым жа месцы ў 1774 годзе.
2. Касцёл знаходзіцца ў былым парку магнацкага роду Ленскіх, побач з фальваркам.
3. Фундатарам касцёла з’яўляецца былы міністр сельскай гаспадаркі міжваеннай Польшчы Караль Незабытоўскі, муж Зоф’і Ленскай. У 1939 годзе ён быў вымушаны ўцякаць з Хатавы. Праз Літву ён трапіў у Францыю. Памёр Караль Незабытоўскі ў 1952 годзе ў Вялікабрытаніі.
 |
| Караль Незабытоўскі. |
5. Падчас вайны пробашчам касцёла ў Хатаве быў адзін з пачынальнікаў беларускага каталіцкага руху кс. Люцыян Хвецька. У 1944 годзе яго моцна збілі партызаны. Ён уцякаў з плябаніі ў бялізне і босы, моцна прастыў і захварэў. 28 красавіка кс. Хвецька памёр у стаўбцоўскім шпіталі. Пахаваны каля хатаўскога касцёла.
6. У камуністычныя часы , прыкладна летам 1944 г., касцёл быў зачынены, пазней ператвораны ў склад, дзе захоўвалася збожжа і цукар для патрэбаў спіртзавода, які месціцца ў некалькіх сотнях метраў ад касцёла.
7. Вежай касцёла карыстаўся лясгас, каб назіраць за лесам.
8. З пачаткам “перабудовы” вернікі пачалі прасіць улады вярнуць ім касцёл. Асаблівыя намаганні прыклала Альберта Уліч, якая не шкадавала сіл, часу і сродкаў, каб вярнуць святыню, і ў рэшце рэшт гэта адбылося.
9. У канцы 1990 г. парафія атрымала свайго святара – кс. Мар’яна Шэршня, які і завяршыў паспяхова адбудову касцёла. 19 кастрычніка 1991 г. касцёл быў рэкансэкраваны кардыналам Казімірам Свёнткам.
10. Сёння набажэнствы ў хатаўскім касцёла адбываюцца на беларускай мове. Св. Імша ў нядзелю — 12.30, 14.30
Тэкст і фота: ДГ.
Szanowni Państwo informacja o Kościele w Nalibokach 1907 pochodząca z "Kuriera Litewskiego" z dn. 8 (21) 08.1907r. nr 174.
ReplyDelete"Z prowincji" Naliboki
- Szczęść Boże ! ( J.S.)
Miasteczko Naliboki jest położone w pow. oszmiańskim, na granicy guberni mińskiej w głuchym zakątku, odległym od miast i kolei żelaznej. Miasteczka właściwie nie mamy żadnego: urząd gminny, szkółka, sklep monopolowy, czterdzieści żydowskich domów, kilka nędznych sklepików stanowią naszą osadę, która ciągnie się jedną prostą ulica na przestrzeni trzech wiorst. Naliboki dookoła otoczone są ogromnemi lasami, obfitującemi w zwierzynę. Ogromne te obszary były cząstką dóbr i majętności książąt Radziwiłłów, następnie przechodziły we władanie Witgenszteinów, Hohenlohe, obecnie są nabyte przez Falc-Fejna.
W tych to dobrach, w roku 1447 z fundacji Radziwiłłów, wzniesiono drewniany kościół, który przetrwał 180 lat. Następnie w roku 1636 na miejsce starego zbudowano nowy drewniany kościół z plebanią, uposażony bogato przez Stanisława i Albrychta Radziwiłłów. Kościół ten przetrwał do naszych czasów.
Zamęt polityczny, częste zmiany proboszczów, brak środków, a przeważnie dobrych chęci, pracy i starań, w ostatnich latach doprowadziły kościół do zupełnego upadku i nawet ruiny. Plebanja i inne budynki były również opuszczone, na wpół rozwalone, dachy zapadłe. Taki okropny wygląd miał kościół i plebanja nalibocka w roku 1897.
Dziewięcioletnia praca i starania teraźniejszego proboszcza doprowadziły i wszystko do dobrego stanu i wzorowego porządku. Kościół całkowicie odrestaurowany i odnowiony, wszystkie aparaty, bieliznę i sprzęty kościelne, do najmniejszego drobiazgu, sprawiono nowe i kosztowne. Plebanja przebudowana, wszystkie budynki postawiono nowe i gruntowne. Wogóle we wszystkiem widać umiejętną i wprawną rękę nowego proboszcza.
Chociaż wszystko doprowadzono do należytego porządku, lecz na tem się nie kończą praca i starania księdza Dawidowicza. Ze względu, że stary kościół wymagałby wciąż ciągłej naprawy, gdyż krokwie, belki i ściany zupełnie przegniłe, a gruntowna restauracja pociągnęłaby znaczne koszta, w dodatku zaś jest on stanowczo za szczupłym dla naszej parafji (w ciągu ostatnich lat parafja nalibocka stała się czysto katolicką i znacznie zwiększyła się skutkiem przejścia wielu z prawosławja na katolicyzm, liczy ona obecnie 7 tysięcy wiernych), powzięto projekt budowy nowego, murowanego kościoła.
W dniu 12 czerwca, po odbytem nabożeństwie zebrani parafjanie, z proboszczem na czele, udali się do zarządu gminnego, gdzie w obecności naczelnika ziemskiego spisano uchwałę budowy nowego murowanego kościoła. W tym celu utworzono komitet i prezesem obrano ks. Dawidowicza, oraz wice-prezesami właściciela dóbr nalibockich, p. Falc-Fejna i dziedzica dóbr Chotowo, p. Łęskiego, jako głównych fundatorów nowego kościoła.
Poczyniono wszelkie starania i przygotowania do budowy nowej świątyni, zamiarem bowiem inicjatorów jest założenie kamienia węgielnego jeszcze w tym roku.